وظیفه گردش خون در بدن ما برعهده سه دسته از رگ‌های خونی به نام‌های سرخرگ، سیاهرگ و مویرگ قرار دارد. اگر برگشت خون به سمت قلب به دلایل مختلف با اختلال مواجه شود، خون در داخل رگ‌ها به عقب بازمی‌گردد و موجب تجمع خون می‌شود. تجمع خون در سیاهرگ‌ها به مرور زمان باعث گشاد شدن این عروق می‌شود و سیاهرگ‌ها به شکل برجسته و پیچ‌خورده در می‌آیند. در اصطلاح به ایجاد رگ‌هایی که به چنین نارسایی و اختلالی دچار شده باشند، واریس گفته می‌شود. این بیماری علائم مختلفی دارد و بیشتر در قسمت پا به وجود می‌آید. عوامل مختلفی به عنوان علت واریس شناخته می‌شوند که برخی از آن‌ها موثرتر هستند و برخی دیگر اثرگذاری کمتری دارند.
علائم ابتلا به بیماری عروقی واریس
بیماری واریس علائم مختلفی دارد که ممکن است تعدادی از آن‌ها در فرد مبتلا به این بیماری بروز پیدا کند. البته برخی از افرادی که به واریس مبتلا می‌شوند، هیچ‌گونه درد یا علائم خاصی ندارند و صرفا از ظاهر نامناسب رگ‌ها ناراضی هستند. معمولا علائم بیماری واریس در صورت ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت یا در دوران بارداری تشدید می‌شوند.
مهم‌ترین علائم ابتلا به واریس عبارتند از:
- متورم شدن پاها
- ایجاد حس گرفتگی در عضلات
- احساس خستگی
- سوزن سوزن شدن یا احساس سنگینی
- احساس درد در نواحی پشت زانو
- ایجاد احساس خارش در اطراف عروق
- تیره شدن رنگ پوست به خصوص در نواحی نزدیک به مچ پا
ابتلا به واریس همچنین می‌تواند باعث به وجود آمدن لخته‌های خون و ایجاد درد در نواحی درگیر با این بیماری شود. عدم توجه و رسیدگی می‌تواند باعث تشدید علائم این بیماری شود. در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم که در صورت بروز هر یک از این علائم به سرعت به یک پزشک متخص و باتجربه مراجعه کنید. در ادامه با علت واریس آشنا می‌شویم.
علت واریس چیست؟
بسیاری از پزشکان و متخصصان علت واریس را ایجاد اختلال در نحوه عملکرد دریچه‌های لانه کبوتری می‌دانند. در صورتی که شما مدت زمان زیادی را به صورت ایستاده سپری کنید، خون نمی‌تواند به سمت قلب حرکت کند و به همین علت در پاها جمع می‌شود. با گذر زمان و تجمع خون در رگ‌های پا، مشکلاتی مانند خستگی، احساس خارش، سوزن سوزن شدن پا و … به وجود می‌آید. اما چه عواملی می‌توانند باعث ایجاد اختلال در نحوه عملکرد دیچه‌های لانه کبوتری شوند؟
عامل اصلی ابتلای افراد به بیماری واریس عامل وراثت است. یکی از دلایلی که این بیماری در جوانان نیز مشاهده می‌شود، همین عامل وراثت است. مطابق آمارهای منتشرشده نزدیک به 1% از کودکان زیر 10 سال نیز به دلیل عوامل وراثتی به واریس مبتلا می‌شوند. عواملی مانند رشد بدن و اندام‌های جنسی در دوران بلوغ نیز از عواملی به شمار می‌آیند که می‌توانند باعث تشدید علائم بیماری واریس در نوجوانان شود.
چه عواملی بیماری واریس را تشدید می‌کنند؟
همان‌طور که اشاره کردیم، در علم پزشکی، عامل وراثت به عنوان اصلی‌ترین علت واریس شناخته می‌شود. عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند باعث تشدید این بیماری در سنین مختلف شوند. به عنوان مثال، افزایش سن یکی از عواملی است که می‌تواند باعث تشدید علائم واریس شود. به همین علت است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری معمولا از دوران میان‌سالی خود عبور کرده‌اند.
مهم‌ترین عواملی که می‌توانند باعث تشدید علائم واریس شوند، عبارتند از:
- ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت در بعضی از مشاغل
- پوشیدن لباس‌های نامناسب
- انجام ورزش‌های سنگین و غیراصولی
- مصرف داروهای هورمونی
- پیروی از رژیم‌های کاهش وزن سریع
- افزایش وزن و چاقی
نقش ایستادن و نشستن طولانی مدت در ابتلا به واریس
بسیاری از پزشکان در هنگام بررسی علت واریس به این نتیجه می‌رسند که ایستادن یا نشستن طولانی مدت یکی از عواملی است که می‌تواند این بیماری عروقی را تشدید کند. بسیاری از افرادی که به بیماری واریس مبتلا می‌شوند، افراد شاغلی هستند که باید مدت زمان زیادی را به صورت ایستاده یا نشسته سپری کنند. نشستن یا ایستان طولانی‌مدت می‌تواند فرایند گردش خون در بدن را با مشکل مواجه کرده و باعث شود که خون در قسمت پاها تجمع پیدا کند. این عامل در کنار عوامل وراثتی می‌توانند در بلندمدت باعث ابتلای فرد به بیماری واریس شوند.
پوشیدن لباس‌های نامناسب علت تشدید واریس است
یکی دیگر از عوامل ساده‌ای که می‌تواند باعث تشدید علائم بیماری واریس یا تسریع روند ابتلای افراد به آن شود، استفاده از لباس‌ها و کفش‌های نامناسب است. به طور کلی، هر عاملی که بتواند گردش خون در بدن و بازگشت آن به سمت قلب را مختل کند، می‌تواند به عنوان علت واریس شناخته شود.
بسیاری از متخصصان باور دارند که پوشیدن لباس‌های تنگ می‌تواند باعث ابتلای افراد به واریس و تورم رگ‌های خونی در قسما پا شود. زیرا این لباس‌ها می‌توانند عروق را تحت فشار قرار دهند و گردش خون را با اختلال مواجه کنند. از طرف دیگر، پوشیدن کفش‌های نامناسب مانند کفش‌های پاشنه‌بلند نیز می‌تواند باعث تشدید علائم بیماری واریش شود. در نتیجه به شما پیشنهاد می‌کنیم که اگر به صورت وراثتی در معرض خطر ابتلا به واریس قرار دارید، از پوشیدن لباس‌های تنگ یا کفش‌های نامناسب خودداری کنید.
ورزش سنگین و غیراصولی به عنوان علت واریس شناخته می‌شود
از دیگر مواردی که می‌تواند باعث تشدید علائم بیماری واریس در افراد مختلف شود، انجام ورزش‌های سنگین و غیراصولی است. به عنوان مثال، افرادی که به صورت غیراصولی به سراغ ورزش بدنسازی و بلند کردن وزنه‌های سنگین می‌روند، بیشتر در معرض ابتلا به واریس قرار دارند.
بلند کردن وزنه‌های سنگین و بدنسازی به صورت غیراصولی می‌تواند فشار زیادی را به پاها و سیاهرگ‌های موجود در این ناحیه از بدن وارد کند. تحت فشار قرار گرفتن سیاهرگ در کنار عامل وراثت می‌توانند باعث ابتلای فرد ورزشکار به واریس شوند.
در نتیجه، فراموش نکنید که برای انجام ورزش‌های سنگین مانند بدنسازی حتما از پزشک و یک مربی بدنسازی حرفه‌ای و باتجربه مشورت بگیرید. ورزش سنگین و غیراصولی نه تنها به عنوان علت واریس شناخته می‌شود، بلکه می‌تواند مشکلات جدی دیگری را نیز برای ستن فقرات و سایر اعضای بدن به وجود آورد.
افزایش وزن و چاقی بیش از حد
بسیاری از افراد به دلیل تغذیه نامناسب و پیروی از رژیم‌های غذایی ناسالم با مشکل چاقی و اضافه‌وزن شدید مواجه می‌شوند. افزایش وزن به طور کلی روی عملکرد قلب و عروق اثر منفی می‌گذارد و می‌تواند مشکلات حادی را برای سلامتی افراد به وجود آورد.
یکی از این مشکلات کمک به تشدید علائم واریس و تسریع فرایند ابتلای فرد به این بیماری است. ممکن است بسیاری از افرادی که به صورت وراثتی در معرض خطر این بیماری قرار دارند، با افزایش وزن به آن دچار شوند. در حالی که می‌توان با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و پیشگیری از چاقی، از بروز مشکلاتی مانند واریس نیز جلوگیری کرد.
مصرف داروهای هورمونی؛ یکی از علت‌های ابتلا به واریس
به طور کلی، به وجود آمدن اختلالات هورمونی می‌تواند باعث تشدید علائم بیماری واریس شود. مطابق نظر پزشکان و متخصصان، افرادی که از داروهای هورمونی استفاده می‌کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به واریس قرار می‌گیرند. به همین دلیل است که مصرف داروهای هورمونی به عنوان علت واریس شناخته می‌شود. به عنوان مثال، افرادی که از داروهای ضدبارداری هورمونی استفاده می‌کنند، در طولانی‌مدت در خطر ابتلا به بیماری واریس قرار می‌گیرند.
اختلالات هورمونی که منجر به تشدید علائم واریس می‌شوند بیشتر در میان بانوان شایع هستند، به خصوص بانوانی که در دوران بارداری یا در هنگام قاعدگی با مشکلات و اختلالات هورمونی شدید مواجه می‌شوند. به همین علت، به بانوان پیشنهاد می‌شود که برای جلوگیری از ابتلا به واریس و ایجاد سایر مشکلات، پیش از مصرف داروهای هورمونی با پزشک متخصص خود درباره احتمال ابتلا به واریس مشورت کنند.
کاهش وزن سریع؛ علت واریس در دوران جوانی
کاهش وزن به صورت سریع و غیراصولی از دیگر عواملی است که به عنوان علت واریس شناخته می‌شود. کم کردن وزن به صورت شدید در یک بازه زمانی کوتاه باعث ایجاد اختلال در متابولیسم طبیعی بدن می‌شود. در چنین شرایطی، بافت همبندی اسکلت و عضلات بدن نیز به همراه چربی موجود در بدن می‌سوزند و می‌توانند مشکلات جدی را برای سلامتی فرد به وجود آورند.
صدمه دیدن بافت همبندی باعث تضعیف رگ‌ها و ایجاد اختلال در عملکرد دریچه‌های لانه کبوتری می‌شود. ایجاد اختلال در عملکرد دریچه‌های لانه کبوتری می‌تواند باعث تجمع خون در نواحی پا و اتلا به بیماری عروقی واریس شود.
چگونه می‌توان از تشدید علائم واریس جلوگیری کرد؟
بسیاری از افرادی که از نظر وراثتی در معرض خطر ابتلا به بیماری واریس قرار دارند، به دنبال پیدا کردن روش‌هایی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری عروقی هستند. شما می‌توانید با در پیش گرفتن زندگی سالم و توجه به چند نکته ساده از تشدید علائم و علت واریس در بلندمدت جلوگیری کنید. بسیاری از این موارد با سبک زندگی و نوع تغذیه شما در ارتباط بوده و به سادگی قابل مدیریت هستند.
اصلی‌ترین نکات برای پیشگیری از ابتلا به واریس عبارتند از:
- قرار دادن ورزش منظم در برنامه زندگی
- حفظ تناسب اندام و اجتناب از رژیم‌های لاغری سریع
- استفاده از کفش مناسب و پوشیدن جوراب پیشگیری از واریس
- اجتناب از نشستن یا ایستادن به صورت طولانی‌مدت
- مصرف مواد غذایی که حاوی فیبر هستند
- استراحت کافی
- پرهیز از مصرف سیگار و مشروبات الکلی
مراجعه به پزشک برای درمان واریس
بسیاری از پزشکان و متخصصان عامل وراثت را به عنوان علت واریس معرفی می‌کنند. شما برای انتخاب روش درمانی مناسب باید به عواملی مانند نوع واریس، وضعیت عمومی سلامتی، شدت علائم و تاریخچه پزشکی خود توجه داشته باشید. برای انتخاب روش مناسب درمان این بیماری باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. فراموش نکنید که توجه به رژیم غذایی و سبک زندگی در ایام جوانی نیز می‌تواند به پیشگیری از تشدید علائم این بیماری در سنین بالا کمک کند.
منابع:
- دکتر شهریار مالی
- بهمن 16, 1400
- 789 بازدید
